www.wilawiankipierwszade.fora.pl

Bartek Walkowiak

VII Społeczeństwo i gospodarka w Polce dzielnicowej
1.Dominikanie, franciszkanie, augustianie, karmelici – były to zakony które pojawiły się w Polsce w XIIw. Podstawą ich utrzymania była jałmużna otrzymana od wiernych. Nie unikali ludzi, głosili religię chrześcijańską. Zakładali klasztory w miastach.
2. Sposoby lokowania wsi :
a) na prawie polskim :
- indywidualna ustna umowa
- chłop musiał płacić podatek na rzecz księcia
- istniała wolnizna (okres niepłacenia podatku)
- całkowity brak samorządu
b) na prawie niemieckim :
- umowa spisywana pomiędzy panem a osadnikami
- pośrednikiem pomiędzy panem a osadnikami był zasadźca (jego rola polegał na organizacji wsi, zbierał czynsz, reprezentował on osadników przed panem)
- istniała wolnizna
- wprowadzono samorząd wiejski (sołtys i rada wiejska)
- były wspólna pastwiska, lasy
- możliwość połowu ryb
- był immunitet ( chłopi płacili na rzecz pana a nie księcia)
- chłop musiał płacić rentę feudalną
- dziesięcina ( na rzecz kościoła)
3. Lokalizacja miast :
- powstawały na miejscu istniejących osad
- istniało prawo średzkie i chełmińskie, których podstawą było prawo magdeburskie
- przypominała lokalizacje wsi
- zasadźca spisywał umowę z właścicielem ziemi
- istniała ława sądowa
- powstałą rada miejska, burmistrz
- urząd wójta stopniowo ulegał likwidacji
4. Łan – dawna miara powierzchni. Istniał łan mniejszy i większy zwany również frankońskim.
5.Jatka - miejsce uboju bydła; rzeźnia.
6.Komandoria (komturstwo) – jednostka administracyjna niektórych średniowiecznych zakonów rycerskich. Zarządzana była przez komandora (komtura).
7. Cystersi – był to zakon który przybył do Polski w XIIw. Przywiązywali mniejsze znaczenie do rozwoju intelektualnego. Głównie skupiali się na cnotach ascetycznych i uprawie roli.
8. Benedyktyni – były to zakony który pojawił się w Polsce w XIw. Zakonnicy zajmowali się przepisywaniem ksiąg i dokumentów. Stanowiły one wsparcie intelektualne dla biskupów i dworów książęcych.
9. Jałmużna – datek ofiarowany jako uczynek miłosierny, zapomoga, wsparcie.
10. Kapituła Katedralna – wspólnota dostojników kościelnych przy katedrze biskupiej. Pełniła zarówno funkcje religijne jak i administracyjne.

Martyna Wyzujak

VI Początki rozbicia dzielnicowego
1. Po wygnaniu Bolesława Śmiałego tron obejmuje młodszy brat Władysław Herman(władca nieudolny). Rzeczywiste rządy sprawuje palatyn Sieciech:
-obsadza urzędy zaufanymi ludźmi, pochodzącymi z niższego stanu(niezadowolenie większości rodów możnowładczych)
-napięcie wzrasta przez rywalizację wewnątrz dynastii piastowskiej
a) -Sieciecha cechowały bezwzględność i okrucieństwo
-prawdopodobnie kierował spiskiem, przez co z tronu został usunięty Bolesław Śmiały, a jego syna Mieszka otruto
-zmuszony do opuszczenia kraju
-na czele buntu przeciwko niemu stanęli synowie W. Hermana-Zbigniew i Bolesław(późniejszy Krzywousty)
b) podział państwa:
-dokonany przez W. Hermana pod presją synów(trwał 10 lat do 1107 r.)
-Zbigniew-Wielkopolska
-Bolesław-Małopolska, Śląsk
-Herman-Mazowsze, Wrocław, Sandomierz, Kraków jako stolica administracyjna
PO ŚMIERCI OJCA:
-Zbigniew-Mazowsze
-Bolesław-Wrocław, Sandomierz, Kraków

Martyna Wyzujak

2. Koflikt miedzy braćmi.
-Zbigniew zostaje pokonany i zmuszony do opuszczenia kraju; zyskuje poparcie cesarza Henryka V
a) wyprawa zbrojna na Polskę(Henryk V)
-Bolesław Krzywousty stosuje taktykę wojny podjazdowej
-ostatecznie Henryk V wycofuje swoje wojska z Polski
b) koniec konfliktu:
-zezwolenie Bolesława na powrót Zbigniewa (warunek:uznanie się za wasala, rezygnacja z pretensji do władzy zwierzchniej)
- po powrocie Zbigniew zostaje uwięziony i oślepiony, następnie umiera
-władca odbywa surową pokutę kościelną
c) kolejny bunt przeciwko władcy wszczyna palatyn Skarbimir; wystąpienie zostaje stłumione, a przywódca ukarany

Martyna Wyzujak

3. Bolesław Krzywousty:
-syn Władysława Hermana i Judyty-księżniczki czeskiej
-urodzony w 1086 r.
-władzę zyskuje w 1108 r.
-1103 r.-ślub z córką księcia kijowskiego Zbysławą; musieli zyskać dyspensę papieską-mieli wspólnego pradziadka Mieszka II
-następnie ślub z Salomeą-córką księcia Bergu; w ciągu 23 lat urodziła mu 12 dzieci
-umiera 28 października 1138 r. w Sochaczewie
4. Walki w Pomorzanami:
-plemiona pomorskie zamieszkiwały tereny między ujściem Wisły, Notecią i ujściem Odry, wschodnie tereny obecnego niemieckiego landu Meklemburgii-Pomorza Przedniego z wyspą Rugią
-próby podporządkowania ziem pomorskich podejmowali władcy od czasów Mieszka I; pokonani Pomorzanie uznawali zwierzchnictwo piastowskich książąt, lecz w osłabieniu zrywali więzi
-nadmorskie ośrodki: Gdańsk, Kołobrzeg, Wołogoszcz, Wolin i Szczecin-mieszkańcy bogacili się uprawiając handel i korsarstwo; tradycje pogańskie na tym terenie były bardzo żywe
-po smierci Kazimierza Odnowiciela Pomorzanie stale nękali najazdami Kujawy i Wielkopolskę
-grupy rabusiów docierały w okolice Gniezna i Poznania

Martyna Wyzujak

5. Chrystianizacja Pomorza:
-Bolesław Krzywousty jako chłopiec towarzyszył ojcu w wyprawach zbrojnych, jako władca rozpoczął podbój ziem pomorskich, który trwał ponad 20 lat
-1119 r.-Pomorze Gdańskie wcielono do państwa Piastów
-1122 r.-książę Pomorza Zachodniego Wacław I uznaje się za wasala Bolesława Krzywoustego i zobowiązuje się do wprowadzenia chrześcijaństwa
-Otton z Bambergu-zapoczątkował chrystianizację
6. Zasada senioratu:
-Bolesław Krzywousty wprowadził tę zasadę w monarchi Piastów, znana wcześniej na Rusi i w Czechach
-chcial uniknąć konfliktów w dynastii i ocalić jedność państwa(cele nie zostały osiągnięte)
-najstarszy z rodu(senior) sprawował władzę jako princeps; uprawnienia: wypowiadanie i prowadzenie wojen, reprezentacja państwa, zawieranie traktatów, inwestytura dostojników kościelnych; władanie: dzielnica senioralna(pryncypacka) miała pozostać niewzruszona i podchodzić we władanie najstarszego członka dynastii
7. Podział Polski:
-Władysław-Śląsk, ziemia lubuska
-Bolesław Kędzierzawy-Mazowsze, Kujawy
-Mieszko Stary-Wielkopolska
-Salomea, Henryk, Kazimierz-ziemia łęczycko-sieradzka
-dzielnica senioralna-ziemia krakowska i sandomierska, ziemia łęczycko-sieradzka, część Wielkopolski

Martyna Wyzujak

8. a) Koniec zasady senioratu:
-pierwszy senior-książę Władysław
-wojna domowa między braćmi-Władysław II zostaje wygnany z kraju(stąd przydomek Wygnaniec)
-rządy w dzielnicy senioralnej obejmuje Bolesław Kędzierzawy, a po jego śmierci Mieszko Stary
-1177 r.-Mieszko zostaje wygnany, na tron wstępuje Kazimierz Sprawiedliwy (najmłodszy syn Krzywoustego), wtedy zostaje złamana zasada senioratu
-nieudane próby przywrócenia zasady przez Mieszka Starego
-dzielnica krakowska traci charakter pryncypacki, staje się kolejnym księstwem dzielnicowym
b) Okres rozbicia dzielnicowego:
-1138 r.-początek tego etapu
-w istocie rozpoczął się w czasach panowania Hermana
-zjawisko typowe dla monarchii średniowiecznych Europy Środkowowschodniej, występowało na Rusi i w Czechach
-w Europie Zachodniej następuje rozdrobnienie feudalne
-dynastie w Europie Środkowowschodniej pozostały formalnie u władzy, lecz skłóceni książęta byli uzależnieni od możnowładców świeckich i duchowych
c) Dalsze rozdrobnienie kraju:
-połowa XIII w.-monarchia Piastów składa się z kilkunastu księstw
-rozdrobnienie uległy: Śląsk, Kujawy, ziemia łęczycko-sieradzka
-władza centralna zanikła
-czynnik spajający księstwa-wspólna dynastia i administracja kościelna, podległa arcybiskupowi gnieźnieńskiemu
-przez okres rozdrobnienia państwo nosiło nazwę Królestwa Polskiego, a Kraków był stolicą
-1181 r.-książę szczeciński Bogusław I składa hołd cesarzowi
-koniec związku lennego między Polską a Pomorzem Zachodnim
-początek XIII w.-wyłania się odrębna dynastia na Pomorzu Gdańskim

Pała

Dobra zaczyna się sprawdzian to też przyda się coś na kompa. Very Happy

D jak ktoś ma pierwsze tematy niech wstawia . Very Happy

D ale chociaż jakie punkty byly w ten lekcji lub wrzuccie swoja notatke (wera i marti bo wy zawsze macie wszystko) .;p

Martyna Wyzujak

Wrzucę wieczorem Smile

Pała

OKs.;D

Weronika

temat 1: Humanizm i odrodzenie.
1. Cechy charakterystyczne okresu odrodzenia.
2. Przedstawiciele odrodzenia europejskiego:
a) kultura
b) sztuka

temat 2: reformacja w Europie.
1. Przyczyny reformacji.
2. Najważniejsze odłamy religijne powstałe podczas reformacji.
a) luteranizm
b) kalwinizm
c) anglikanizm

temat 3: Kontrreformacja.
1. Postanowienia soboru trydenckiego (1545-1563)
+ teologia
+ dyscyplina i duszpasterstwo
2. Zakon Jezuitów.
3. Skutki reformy Kościoła Katolickiego.

temat 4: Europa i świat w XVI wieku.
nie ogarnęłam. Very Happy

niby mamy z tego umieć szare ramki.

Pała

a wlasne notatnki jakies mozecie wrzucic? ; >

Martyna Wyzujak

Chwila ;p produkują się Very Happy

Pała

dobra.;PP oprocz tego ostaniego na ktorym robilismy 4 lekcji na jednej.;d

Martyna Wyzujak

HUMANIZM I ODRODZENIE
1. Renesans:
-inaczej odrodzenie
-rozpoczął się we Włoszech(XIV-XVII)
-epoka rozwoju sztuki, nauki, odkryć geograficznych
-powrót do starożytnego Rzymu i Grecji
-głównym punktem zainteresowania jest człowiek i otaczająca go rzeczywistość
2. Hasła renesansu:
a) „Człowiekiem jestem, nic co ludzkie nie jest mi obce”-Terencjusz, pisarz starożytny; pokazuje, że każdego pisarza renesansowego będzie interesował człowiek
b) „Do źródeł”-wezwanie twórców renesansowych do zainteresowania się starożytnością
c) „Człowiek jest kowalem swojego losu”-Giovanni Pico Della Mirandola; jest wyarzem uznania wolności człowieka, który może sam kierować swoim losem
d) „Człowiek jest miarą wszechrzeczy”-Protagoras; wiąże się z podziałem świata na makrokosmos i mikrokosmos
3. Prądy renesansowe:
a)humanizm:
-w centrum stawia człowieka
-wielu humanistów było ludźmi wierzącymi w Boga, jednak krytykowano Kościół katolicki-niskie wykształcenie duchowieństwa, symonię(zakup urzędów kościelnych za pieniądze), nepotyzm(wysyłanie krewnych na stanowiska kościelne)
-ważne było potrzeby duchowe i materialne
-zachwycali się możliwościami umysłu, dlatego humanistą jest człowiek wykształcony(hebrajski, grekę, łacinę, kulturę starożytną)
b)reformacja:
-źródłem jest dyskusja nad interpretacją Biblii
-pokłady Biblii są niedoskonałe
-rozłam i reformacje wynikają z niezadowolenia z tłumaczeń
-sprzedawanie odpustów jest nieodpowiednie
-do zbawienia prowadzi wiara i dążenie do dobra
-prąd rozpoczął Marcin Luter
-prowadzi do zmian w religii, jednak doprowadza do powstania kościołów protestanckich
4. Renesansowi humaniści:
a)Erazm z Rotterdamu-wróg średniowiecznych teologów, z których drwił w satyrze "Pochwałą głupoty"
b)Giovanni Pico della Mirandola-uczony, filozof i pisarz, przedstawiciel neoplatonizmu, autor "Mowy o godności człowieka"
c)Tomasz Morus-angielski polityk, pisarz i myśliciel, autor dziełą "Utopia"
d)Marsilio Ficino-fiolozof i lekarz
e)Leon Battista Alberti-teoretyk sztuki
f)Niccolo Machiavelli-pisarz, historyk, dyplomata
g)Michel de Montaigne-filizof i pisarz
5. Literatura:
a)Dante Alighieri
b)Francesco Petrarka-tworzył głównie w języku łacińskim, sławę przyniosły mu sonety miłsone w języku włoskim
c)Giovanni Boccaccio-zbiór nowel "Dekameron"-życie obyczajowe pn. Włoch, relacja o zarazie we Florencji
d)Ludovico Ariosto-"Orland Szalony"-walka rycerzy Karola Wiekiego z Arabami
e)Baltazar Castiglion-"Księga dworzanina"-podręcznik dobrych obyczajów, polską wersję opracował Łukasz Górnicki("Dworzanin polski")
6.Szuka:
a)Leonardo da Vinci-malarz, rzeźbiarz, architekt; zajmował się filozofią, medycyną, fizyką, inżynierią, astronomią
-fresk "Ostatnie Wieczerza" (klasztor Santa Maria della Grazie w Mediolanie)
-"Mona Lisa"
b)Michał Anioł-rzeźbiarz, malarz, architekt, poeta
-rzeźby-"Dawid", "Mojżesz", "Jeńcy"
-freski w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie
c)Rafael Santi
-zyskał sławę jako malarz pięknych Madonn
-objął kierownictwo nad budową Bazyliki św. Piotra
-projektował wille dla zamożnych rzymskich rodzin
-zmarł w wieku 37 lat
d)Tycjan-malarz
e)Donatello-rzeźbiarz

Manieryzm-dekoracyjność dzieł, brak harmonii, dramatyczna wyrazistóść, tematyka mistyczna i fantastyczna. Twórcy:
-Tintoretto-malarz
-el Greco-malarz
-Benvenuto Cellini-rzeźbiarz
8.Architektura:
a)Filippo Brunelleschi-kopuła(katedra Santa Maria del Fiore-gotyk)
b)Bazylika San Lorenzo
c)Bazylika San Spirito
d)Kościół San Andrea w Montui(fasada przypomina rzymski łuk triumfalny)
e)Bazylika św. Piotra w Rzymie-pracami budowlanymi zajmował się architekt Donato Bramante, później Rafael Santi, Michał Anioł i inni
f)budownictwo świeckie-pałące, wille, ratusze, kamieniece mieszczańskie
-Pałace Strozzi, Ruccellai, Riccardi-na planie kwadratu lub prostokąta, dzidziniec z arkadowymi krużgankami
g)Andrea Palladio-działał w Vincenzie i Wenecji, podmiejski pałacyk Villa Rotonda-zastąpił wewnętrzny dziedziniec okrągłą salą nakrytą kopułą
h)ratusze ustawiano w centralnym punkcie miasta, wysokie wieże symbolizowały powagę i godność urzędu

Martyna Wyzujak

Drugiego tematu nie wstawie, bo mam za dużo i nie chce mi się tego pisać Smile

a trzeci już pisze :p